Yeni Yatırım Teşvik Sistemi Rehberi

Yeni teşvik sistemi 3 kategoriye ayrılıyor:

1. Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi

Burada 3 alt kategori yer alıyor:

a. Teknoloji Hamlesi Programı:

Öncelikli ürün ve teknolojilere yönelik yatırımlar desteklenecek (mevcut “Hamle” programı).

• Şart: Öncelikli Ürün Listesi’nde yer almak (her yıl Bakanlık tarafından Ocak’ta yenilenebilecek).
• Süreç: Mevcut Hamle programının süreçlerinin işletileceği anlaşılıyor. Proje başvuruları ilgili komite tarafından değerlendirilecek. Her yıl yatırım ilerleme raporu hazırlanacak.
• Yürütücü Birim: Stratejik Araştırmalar ve Verimlilik Genel Müdürlüğü
• Teşvikler:
  • Makine desteği: 2 milyon TL’den yüksek fiyata sahip makinelerin %25’i, toplamda en fazla 240 milyon TL ve sabit yatırım tutarının %15’i olabilir.
  • Gümrük vergisi muafiyeti (bazı makineler hariç tutulmuştur)
  • KDV istisnası
  • Vergi indirimi: %50 yatırıma katkı oranına ulaşıncaya kadar indirim oranı %60 olarak uygulanır
  • Faiz veya kar payı desteği: Oranın %40’ı (azami 20 puan ve makine desteğinden faydalananlar yararlanamaz. Sabit yatırım tutarının %20’sini ve 240 milyon TL’yi geçemez)
  • Yatırım yeri tahsisi (Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğünce tahsis edilebilir, vergi indiriminden yararlanamayanlar bundan da yararlanamaz)
  • Sigorta primi işveren hissesi desteği (6. Bölgede 12 yıl, diğerlerinde 8 yıl ve personel başına asgari ücrete denk gelen tutar kadar)

b. Yerel Kalkınma Hamlesi Programı:

Bölgesel ihtiyaçlara yönelik yatırımlar

• Şart: Yerel Yatırım Konuları Listesi’nde yer almak (her yıl Bakanlık tarafından Ocak’ta yenilenebilecek).
• Süreç: Proje başvuruları ilgili komite tarafından değerlendirilecek. Her yıl yatırım ilerleme raporu hazırlanacak.
• Yürütücü Birim: Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü
• Teşvikler:
  • Makine desteği: 2 milyon TL’den yüksek fiyata sahip makinelerin %25’i, en fazla 240 milyon TL ve sabit yatırım tutarının %15’i olabilir.
  • Gümrük vergisi muafiyeti (bazı makineler hariç tutulmuştur)
  • KDV istisnası
  • Vergi indirimi: %50 yatırıma katkı oranına ulaşıncaya kadar indirim oranı %60 olarak uygulanır
  • Faiz veya kar payı desteği: Oranın %40’ı (azami 20 puan ve makine desteğinden faydalananlar yararlanamaz. Sabit yatırım tutarının %20’sini ve 240 milyon TL’yi geçemez)
  • Yatırım yeri tahsisi (Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğünce tahsis edilebilir, vergi indiriminden yararlanamayanlar bundan da yararlanamaz)
  • Sigorta primi işveren hissesi desteği (6. Bölgede 12 yıl, diğerlerinde 8 yıl ve personel başına asgari ücrete denk gelen tutar kadar)

c. Stratejik Hamle Programı:

Stratejik ve Ar-Ge içeriği yüksek yatırımlar ile Dijital Dönüşüm ve Yeşil Dönüşüm programları kapsamındaki yüksek bütçeli yatırımlar

• Şart:
  • Yüksek teknoloji için asgari 100 milyon TL, diğer yatırımlar için asgari 200 milyon TL olmalı (Dijital Dönüşüm ve Yeşil Dönüşüm programlarından yararlananlar için 50 milyon TL),
  • Aşağıdaki 5 şartın 3’ü karşılanmalı:
    • Stratejik Hamle Yatırım Konuları Listesi’nde yer almak (her yıl Bakanlık tarafından Ocak’ta yenilenebilecek).
    • İhracatın İthalatı karşılama oranının azami %70 olması
    • Katma değer oranının asgari %30 olması
    • Yatırım tutarının en az %20’si kadar özkaynak varlığı
    • Yıllık ithalat tutarının en az 50 milyon ABD doları olması
  • Süreç:
    • Aşağıdaki 5 şartın 3’ünü karşılayanlar bir yatırım ve kalkınma bankasına yönlendirilip fizibilite raporu hazırlatılır (Dijital Dönüşüm ve Yeşil Dönüşüm programlarından yararlanan yatırımlarında bu süreç işletilmez). Her yıl yatırım ilerleme raporu hazırlanacak.
    • Proje başvuruları ilgili komite tarafından değerlendirilir.
  • Yürütücü Birim: Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü
  • Teşvikler:
    • Makine desteği: 2 milyon TL’den yüksek fiyata sahip makinelerin %25’i, en fazla 180 milyon TL ve sabit yatırım tutarının %15’i olabilir.
    • Gümrük vergisi muafiyeti (bazı makineler hariç tutulmuştur)
    • KDV istisnası
    • Vergi indirimi: %40 yatırıma katkı oranına ulaşıncaya kadar indirim oranı %60 olarak uygulanır
    • Faiz veya kar payı desteği: Oranın %30’u (azami 15 puan ve makine desteğinden faydalananlar yararlanamaz. Sabit yatırım tutarının %15’ini ve 180 milyon TL’yi geçemez)
    • Yatırım yeri tahsisi (Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğünce tahsis edilebilir, vergi indiriminden yararlanamayanlar bundan da yararlanamaz)
    • Sigorta primi işveren hissesi desteği (6. Bölgede 12 yıl, diğerlerinde 8 yıl ve personel başına asgari ücrete denk gelen tutar kadar)

2. Sektörel Teşvik Sistemi

Kararın Ek-3’ündeki listesinde yer alan yatırım konularına yönelik olmalı. Burada 2 alt kategori yer alıyor;

a. Öncelikli Yatırımlar

• Şart: Karar’da yer alan öncelikli yatırım konularından birine girmek:
  • Dijital Dönüşüm Programı (Milli Teknoloji Genel Müdürlüğü yürütecek) ve Yeşil Dönüşüm Programı (Stratejik Araştırmalar ve Verimlilik Genel Müdürlüğü) kapsamında desteklenen yatırımlar (ek-3’teki sektörlerden olma şartı aranmayacak, 50 milyon TL’nin altındaysa bu programdan, üstündeyse Stratejik Hamle Programından yararlanacak)
  • Öncelikli alan listesinde bulunan yüksek teknoloji ve -İstanbul haricindeki- orta yüksek teknoloji yatırımları, vb.…)
  • Bölgedeki yatırımlar ile 2026 sonuna kadar depremden etkilenen ilçeler ve cazibe merkezleri için başvurulacak yatırımlar
  • SSB onaylı savunma sanayi yatırımları
  • İmalatçıların kendi ihtiyaçlarına yönelik RES ve GES yatırımları
  • Kritik madenlerin kullanıldığı elektrik üretim tesisleri ile nükleer enerji santralleri,
  • Asgari 500 milyon TL’lik LNG ve yer altı doğalgaz depolama yatırımları
  • Maden arama, çıkarma ve işleme
  • Ar-Ge yatırımları, ar-ge/tasarım merkezlerinde geliştirilen ürünler ve TÜR belgesine sahip ürünlere yönelik yatırımlar
  • OY ve Y Teknolojine yönelik olan veya ihracatçı birliklerinin kuracağı test merkezleri
  • İhtisas serbest bölgesindeki yazılım ve bilişim ürünleri üretimine yönelik yatırımlar (bu kalemde asgari yatırım tutar şartı aranmıyor)
  • Asgari 3 MW veri merkezi yatırımları ile veri merkezlerinde bulut hizmet sağlayıcılarının asgari 200 milyon TL’lik yatırımları
  • Çevre lisansına tabi yatırımlar
  • Deniz, demiryolu ve havayolu ile taşımacılık yatırımları, yük taşımacılığına yönelik liman yatırımları ve lisanslı depoculuk yatırımları
  • Yerli sera teknolojileri kullanan ve otomasyonla çalışan 25 dekar üzerindeki sera yatırımları
  • Eğitim, turizm ve yaşlı/engelli bakım evi yatırımları
  • İmalatçıların deprem ve yangın riskine karşı yapacağı yatırımlar (ek-3 şartı aranmaz) ile afet teknolojilerine yönelik yatırımlar
• Süreç: Eskiden olduğu gibi bir işleyiş var. Proje ve komite değerlendirmesi yok
• Yürütücü Birim: Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü
• Teşvikler:
  • Gümrük vergisi muafiyeti (bazı makineler hariç tutulmuştur)
  • KDV istisnası
  • Vergi indirimi: %30 yatırıma katkı oranına ulaşıncaya kadar indirim oranı %60 olarak uygulanır
  • Faiz veya kar payı desteği: Oranın %25’i (azami 12,5 puan, sabit yatırım tutarının %10’unu ve 24 milyon TL’yi geçemez)
  • Yatırım yeri tahsisi (Çevre Ş. İ. D. Bakanlığınca tahsis edilir, vergi indiriminden yararlanamayanlar bundan da yararlanamaz)
  • Sigorta primi işveren hissesi desteği: Bölgesel teşviklere göre yararlanılacak.

b. Hedef Yatırımlar:

• Şart: Kararın Ek-3’ündeki listesinde yer almak (geniş bir sektör ve şart listesi yer alıyor).
• Süreç: Eskiden olduğu gibi bir işleyiş var. Proje ve komite değerlendirmesi yok.
• Yürütücü Birim: Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü
• Teşvikler:
  • Gümrük vergisi muafiyeti (bazı makineler hariç tutulmuştur)
  • KDV istisnası
  • Vergi indirimi: %20 yatırıma katkı oranına ulaşıncaya kadar indirim oranı %60 olarak uygulanır (enerji yatırımları ve İstanbul’daki yatırımlar bu kalemden yararlanamaz)
  • Faiz veya kar payı desteği (Sadece 4,5 ve 6. Bölge için oranın %25’i [azami 12,5 puan], sabit yatırım tutarının %10’unu ve 10 milyon TL’yi geçemez)
  • Yatırım yeri tahsisi (Çevre Ş. İ. D. Bakanlığınca tahsis edilir, vergi indiriminden yararlanamayanlar bundan da yararlanamaz)
  • Sigorta primi işveren hissesi desteği: Bölgesel teşviklere göre yararlanılacak.

3. Bölgesel Teşvikler

İlk iki teşvikten yararlananlar bölgesine göre bu teşvikten de yararlanacaktır.

• Şart: İlk iki teşvikten bir konuda yararlanabilmek
• Süreç: Bu teşvik için farklı bir başvuru yok, yukarıdaki teşviklerdeki sürecin devamında başvuru sahipleri bu teşvikten de yararlanabiliyorlar. İlave proje ve komite değerlendirmesi yok.
• Yürütücü Birim: Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü
• Teşvikler:
  • SGK primi işveren hissesi desteği (2. Bölgeden itibaren başlıyor, 6. Bölge hariç %50’si [6. Bölge için %100], bölgeye göre 1 yıldan 12 yıla kadar çıkıyor)
  • Alt bölge desteği: Aşağıdaki şartlardan birini karşılıyorsa bir, ikisini karşılıyorsa iki alt bölge desteğinden yararlanır (sadece sigorta primi işveren hissesi desteği için geçerli):
    • Yatırımın OSB veya endüstri bölgesinde yapılması
    • Yatırımın öncelikli ilçelerde yapılması durumunda
  • Sigorta primi desteği (6. Bölge için)

 Öne çıkan diğer hususlar

• Bu karar sadece 12.2030’a kadarki teşvik başvurularını kapsıyor.
• Başvurudan önceki yatırımlar desteklenmez
• Asgari sabit yatırım tutarı 1 ve 2. Bölge için 12 milyon TL, diğer bölgeler için 6 milyon TL (her yıl yeniden değerleme oranıyla artacak)
• Finansal kiralamaların kapsama alınması için ilgili şirketten alım en az 3 milyon TL olmalı
• Kullanılmış komple tesis ve OY ve Y Teknoloji sektörleri için kullanılmış makine/teçhizat temin edilebilir. Sadece gümrük vergisi ve KDV istisnasından faydalanır
• Ekosistem Geliştirme Planı: Yatırım tutarının en az %2’si bu çerçevede olacak. Büyük işletmeler (KOBİ olmayanlar) veya Yerel Kalkınma Hamlesi programından yararlananların bunu hazırlaması ve böyle bir bütçe oluşturması zorunlu. Desteklenen yatırımların sürdürülebilirliğini desteklemesi bu husustaki temel amaç. Bu planda teknolojik ve sektörel gelişime, toplumsal fayda amaçlı eğitim ve Ar-Ge faaliyetlerine veya yerel kalkınmaya katkı sağlamak üzere Bakanlık tarafından belirlenen usul ve esaslara göre hazırlanmış ve Bakanlık tarafından onaylanmış bir ekosistem geliştirme planını gerçekleştirme yükümlülüğü bulunmaktadır. (Vergi indirimi desteği öngörülmeyen yatırımlar için bu hüküm uygulanmaz.
• Bölge kapsamı değişti. Örneğin Tekirdağ 1. Bölgeden 2. Bölgeye; Mersin 3. Bölgeden 2. Bölgeye; Bilecik, Isparta, Karabük, Kırklareli 2. Bölgeden 3. Bölgeye; Nevşehir 4. Bölgeden 3. Bölgeye geçti.
• Bu kapsamda desteklenen yatırımlar başka destekten yararlanamaz. İki istisna yer alıyor:
  • Sadece başka bir kurumun kredi desteğinden yararlanıyorsa faiz ve makine desteğinden yararlanmaması koşuluyla
  • Teknoloji Hamlesi Programından yararlanan yatırımlar KOSGEB ve TÜBİTAK’tan da yararlanabilir.

Önceki sisteme göre bazı ilave değişiklikler

• Genel Teşvik Sistemi kaldırıldı
• Gelir vergisi stopaj desteği kaldırıldı
• KOSGEB ve TÜBİTAK projeleri sonucunda ortaya çıkan ürünlere yönelik yatırımlar öncelikli yatırım kapsamından çıkarıldı, Tasarım merkezinden çıkan ürünler kapsama dahil edildi
• Bazı alt sektörler öncelikli yatırımlardan kaldırıldı (ör. Karbon elyaf, elektrik veya hidrojenle çalışan ulaşım araçları, alüminyum yassı mamul, yenilenebilir enerji için türbin, jeneratör be kanat, otomotiv ve motor yatırımları, kauçuktan taşıyıcı kolon vb.)
• Bazı sektörler eklendi örneğin bulut hizmet sağlayıcılarının veri merkezlerindeki yatırımları, İstanbul haricindeki orta yüksek teknoloji yatırımları, afete yönelik yatırımlar, imalatçıların RES ve GES yatırımları vb.
• Sera yatırımlarına yerli teknoloji şartı getirildi
• Gümrük vergisi muafiyetinden faydalanamayacak makine sayısı 223’ten 233’e çıkarıldı

Belgede teşvikten yararlanamayacak sektörler bölümü çıkarıldı. Yararlanabilecek sektörler belirtildi.